ทำเกษตรต้องวางแผน ขุดบ่อเตรียมน้ำไว้ใช้ในช่วงหน้าแล้ง

       สำหรับผู้ที่คิดจะออกแบบพื้นที่เกษตรโดยการขุดบ่อเตรียมน้ำไว้ใช้ในช่วงหน้าแล้ง ใช้ได้ตลอดปี ซึ่งแต่ละพื้นที่อาจจะแตกต่างไปจากนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิประเทศ และสังคมนั้น ๆ รวมถึงความพึงพอใจของเจ้าของที่ 

       ล่าสุดผู้ใช้เฟซบุ๊คชื่อคุณ Suwan Chaisri เผยภาพการขุดสระที่ถูกออกแบบที่สวยงาม เล่าว่า

การออกแบบพื้นที่ “โคก หนอง นา โมเดล” สรุปแบบง่าย ๆ เผื่อพี่น้อง ผองเพื่อนๆ ออกแบบ และ วางโครงสร้างของพื้นที่ โดยอาจารย์ Hinghoy Hing ขอบคุณสำหรับข้อมูลนะครับ

ขออนุญาติเผยแพร่นะครับ มิได้มีเจตนาอันใด แค่อยากให้พี่น้อง หยุดภัยแล้ง น้ำท่วม และเร่งสร้างแหล่งน้ำ แหล่งอาหารที่ปลอดภัย ไปพร้อมๆกัน ซึ่งผมก็ยังเชื่อมั่นเต็มหัวใจว่า นี่แหละคือความมั่งคั่ง มั่นคงที่แท้จริง

#โคก

โคก ป่า หรือไม้ขนาดใหญ่จะต้องอยู่ทิศตะวันตกของพื้นที่ เพื่อให้บังแดดในช่วงบ่าย

#หนอง

หนอง สระ แหล่งน้ำ ควรจะอยู่จุดที่ต่ำสุดของพื้นที่ เพื่อให้น้ำไหลมารวมกัน และควรจะอยู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ของที่อยู่อาศัย เพื่อให้ลมในหน้าร้อน พัดเอาความชื้นจากน้ำเข้ามาที่อยู่อาศัย ลดความร้อนในหน้าร้อนลงได้

#สระน้ำขุดให้มี 2 ระดับ

คือ ระดับตื้นที่แสงแดดส่องถึงเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำ และระดับที่ลึกลงไปก็เพื่อให้เก็บน้ำได้มากขึ้น ถ้าขุดให้มีระดับลึกเพียงระดับเดียว ปลา พืชน้ำ สัตว์น้ำบางชนิดจะไม่สามารถอาศัยอยู่ได้ เพราะลึกเกินไปและไม่มีแสงแดดส่องถึง

#คลอง

คลองควรจะกระจายไปทั่วพื้นที่ เพื่อให้น้ำสามารถกระจายความชุมชื้น ลดแรงในการรดน้ำ คลองควรจะมีฝายกั้นเป็นระยะ เพื่อช่วยกักเก็บน้ำในหน้าแลง และลดความเร็วของน้ำในหน้าฝน ลดการกัดเซาะตลิ่ง

#นา

นาข้าวหรือพืชไร่ควรจะอยู่ใกล้กับพื้นที่เลี้ยงสัตว์และทำปุ๋ย เพื่อลดแรงและเวลาในการขนฟางข้าว หรือเศษพืช มาทำปุ่ยและเป็นอาหารสัตว์

#ที่อยู่อาศัย

ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของบ้าน ควรจะมีไม้ขนาดกลางหรือไผ่ช่วยบังลมหนาวที่มาจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือ

#ผักสวนครัว

ผักสวนครัวที่กินประจำ ควรจะอยู่ใกล้บ้าน เพราะจะต้องมีการดูแลทุกวันและเก็บมากินทุกวัน

#พื้นที่เลี้ยงสัตว์หรือทำปุ๋ย

เลี้ยงสัตว์ ทำปุ๋ย หรือกิจกรรมที่มีกลิ่น ควรจะอยู่ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือจะดีที่สุด เพื่อไม่ให้ลมลมฝนพัดเอากลิ่นเข้าบ้าน เพราะหน้าฝน กลิ่นจะแรงเนื่องจากมีความชื้นสูง หรือจะอยู่ด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ก็ได้

#แต่ละทิศของพื้นที่

แต่ละทิศของพื้นที่ควรจะมีอะไรอยู่ทิศไหนบ้าง ให้ดูจากกิจกรรมและทิศของลมในแต่ละฤดูกาล รวมถึงแนวของดวงอาทิตย์เป็นหลัก ดังนี้

#ตะวันออกเฉียงใต้

ทิศตะวันออกเฉียงใต้ควรจะมีบ่อน้ำลดความร้อนที่จะพัดเข้าตัวบ้าน และปลูกไม้ขนาดใหญ่ลดความแรงของลมพายุในหน้าฝน

#ไม่ควรทำเลี้ยงสัตว์ ทำปุ๋ย หรือกิจกรรมที่มีกลิ่น เพราะลมในหน้าฝนและหน้าร้อนจะพัดกลิ่นเข้าพื้นที่

#ตะวันออกเฉียงเหนือ

ปลูกไผ่หรือไม้ขนาดกลาง เพื่อช่วยบังลมหนาวเข้ามาในพื้นที่ ควรวางพื้นที่ สำหรับทำสวนครัว และนาข้าว

#ไม่ควรทำเลี้ยงสัตว์ ทำปุ๋ย หรือกิจกรรมที่มีกลิ่น เพราะลมในหน้าหนาวและหน้าร้อนจะพัดกลิ่นเข้าพื้นที่

#ตะวันตก

ทำเป็นโคก ปลูกป่า ไม้ขนาดใหญ่ เพื่อบังแดดในตอนบ่าย
ตะวันตกเฉียงใต้ ควรมีไม้ใหญ่ และทำเป็นป่าแนวกันชน ป้องกันลมพายุ หรือลมฝน ได้ไม้ที่ควรปลูก เช่น ยางนา ตะเคียนทอง ประดู่ เป็นต้น

#ตะวันตกเฉียงเหนือและตะวันออกเฉียงใต้

สามารถเลี้ยงสัตว์ ทำปุ๋ย หรือกิจกรรมที่มีกลิ่นได้

ทั้งหมดนี้เป็นการแนะนำเบื้องต้นสำหรับผู้ที่คิดว่าออกว่าจะออกแบบพื้นที่เกษตรอย่างไร ซึ่งแต่ละพื้นที่อาจจะแตกต่างไปจากนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิประเทศ และสังคมนั้น ๆ รวมถึงความพึงพอใจของเจ้าของที่ และเนื้อหาทั้งหมดนี้เป็นเพียงการสรุปคร่าว ๆ ดังนั้นควรจะศึกษารายละเอียดให้ครบถ้วนก่อนลงมือออกแบบละปรับพื้นที่ หวังว่าคนที่กำลังจะทำ ควรศึกษาก่อนครับ จะได้หายสงสัย

       เป็นการแบ่งปันสัดสวนได้ลงตัวมากๆ ขนาดยังไม่เสร็จสมบูรณ์ยังสวยขนาดนี้ เป็นอีกหนึ่งความฝันของใครหลายๆคน ที่อยากมีที่นาแบบนี้ โปรดติดตามตอนต่อไป

เรียบเรียงโดย : kaijeaw.in.th ขอขอบคุณที่มา : Suwan Chaisri