หมอแนะ อย่าปล่อยให้มือแห้ง เสี่ยงติดเชื้อเพิ่มและแพ้ง่ายขึ้น

       คุณหมอผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังแนะนำอย่าปล่อยให้มือแห้ง เสี่ยงติดเชื้อเพิ่มและแพ้ง่ายขึ้น โดยแบ่งปันความรู้ผ่านเว็บไซค์พันทิปเล่าว่า

ล้างมือบ่อย เป็นเรื่องจำเป็นมากๆในตอนนี้ จากการระบาดของ COVID-19 ซึ่งป้องกันได้ด้วยการล้างมือบ่อยๆ ตอนนี้เกือบทุกคนน่าจะล้างมือกันเกินวันละ 10 ครั้ง 

จึงเกิดปัญหาผิวตามมาแน่ๆ นั่นคือ มือแห้ง ไปจนถึงเกิดปัญหาผิวอักเสบ​ (Hand eczema) ตามมาแม้แต่การล้างมือด้วยน้ำเปล่าบ่อยๆ เช่น เกิน 10 ครั้งต่อวัน ก็ทำให้เกิดปัญหาได้แล้ว 

แต่ตอนนี้ใครๆก็กลัวไวรัส #ยิ่งต้องล้างมือให้สะอาดมากขึ้น ทำให้มีคนมือแห้งกันมากขึ้นตามไปด้วย 

ซึ่งจริงๆส่วนใหญ่การล้างมือบ่อยๆ จะทำให้เกิดผิวอักเสบจากการระคายเคือง(Irritant contact dermatitis) มากกว่า ที่เกิดจากการแพ้จริง (Allergic contact dermatitis แพ้ส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์นั้นๆ)

เพื่อให้เข้าใจง่าย หมอขอแบ่งอาการออกเป็น 3 ขั้น 

-ขั้นแรก อาการเริ่มต้น : มือแห้ง คัน 

-ขั้นที่ 2  มือลอก ผิวเป็นขุย หรือมีผื่น 

-ขั้นที่ 3  ผิวจะแห้งมาก หนังแตกเป็นร่อง มีเลือดซิบๆ หรือน้ำเหลืองซึม เจ็บแสบ 

จะเกิดอะไรขึ้นถ้าปล่อยให้อาการเป็นมาก โดยไม่รักษา 

1. เสี่ยงติดเชื้อซ้ำเติม เพราะผิวหนังเราเป็นตัวกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าร่างกาย ถ้าผิวแตกก็เหมือนกำแพงกั้นเชื้อโรคพังทลาย จึงติดเชื้อที่อยู่บนผิวได้นั่นเองค่ะ 

2. เสี่ยงต่อการแพ้สารต่างๆได้ง่ายขึ้น เพราะสารต่างๆซึมเข้าผิวได้มากขึ้น ผิวมีภูมิต้านทานลดลง โอกาสจะแพ้จึงเพิ่มขึ้นตามไปด้วย

3. ผิวยิ่งแห้งแตกมากขึ้น เพราะน้ำระเหยจากผิวได้มาก

4. เสียความมั่นใจ เช่น เพราะมือเป็นส่วนที่คนอื่นมองเห็นได้ง่าย สาวๆถ้ามีเดทอยู่ คงไม่อยากให้คู่เดทหรือแฟนต้องจูงมือสากๆใช่มั้ยคะ 

5. เป็นสาเหตุของการลางานในอาชีพที่ต้องทำงานใช้มือ เช่น แม่บ้านทำความสะอาด,พนักงานนวดแผนไทยหรือนวดสปา

ใครบ้างที่เป็นกลุ่มเสี่ยง​ 

1. ผู้หญิง เพราะ ผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะล้างมือบ่อยกว่า ทำงานบ้านมากกว่า 

2. คนที่ผิวแห้งอยู่แล้ว เช่น กลุ่มคนที่เป็นภูมิแพ้ผิวหนังชนิด atopic dermatitis, คนที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรม เกี่ยวกับยีน filaggrin 

3. คนที่ล้างมือบ่อยแต่ไม่ได้ทาครีมบำรุงหลังจากล้างมือ 

4. คนที่ล้างมือด้วยสบู่ก้อน สบู่ผสมสารฆ่าเชื้อ ล้างด้วยแอลกอฮอล์ล้างแผล ล้างด้วยสารที่ใช้ฆ่าเชื้ออื่นๆ 

5. คนที่สูบบุหรี่ พบว่าการสูบบุหรี่มีความเกี่ยวข้องกับการเกิดผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ

6. ความเครียด ทำให้ผื่นแย่ลงได้ 

7. คนที่แพ้นิกเกิ้ล (พบในโลหะปลอม หรือ ราคาถูก) พบว่ามีความเกี่ยวข้องกันผื่นผิวหนังอักเสบเช่นกัน  

ทำอย่างไรดีเมื่อมือแห้ง​ 

1. ล้างมือแล้วต้องรีบเช็ดให้แห้ง ตอนนี้แนะนำเช็ดด้วยทิชชู่ (ไม่ใช้ผ้าเช็ดมือรวม เพราะเป็นแหล่งรวมเชื้อโรค) 

2. ทาครีมบำรุงทุกครั้งหลังจากล้างมือ ถ้ามีสารที่เคลือบผิว เช่น shielding lotion ยิ่งดี ถ้าหาไม่ได้แนะนำครีมหรือโลชั่นทั่วไปที่มีอยู่ที่บ้านก็ใช้ได้นะคะ 

3. อย่าจับสิ่งของถ้าไม่จำเป็น เพื่อลดการล้างมือให้น้อยลง เช่น กดปุ่ม ลิฟท์ กด ATM กดเปิดประตู อาจจะลองใช้สิ่งอื่นแทน เช่น เศษกระดาษเล็กๆจากใบเสร็จ, กระดาษทิชชู่ อย่าลืมพกถุงเล็กๆติดตัวไว้ทิ้งขยะด้วยนะคะ

4. ประตูแบบผลัก ใช้การหันข้างเอาตัวดัน แทนการใช้มือผลัก 

5. เลือกใช้สบู่เหลวสูตรอ่อนโยน แทนสบู่ก้อน 

6. ไม่ควรล้างมือหรือเช็ดมือด้วยสารฆ่าเชื้อที่ใช้สำหรับสิ่งของ เพราะจะกัดมือมากกว่าเป็นอันตรายต่อผิวหนังด้วยนะคะ 

7. ถ้าคัน อย่าเกา เพราะนอกจากจะยิ่งคันแล้วจะทำให้มีแผล หรือ ผื่นมากกว่าเดิมให้กินยาแก้แพ้ แก้คัน กลุ่ม antihistamine (กลุ่มเดียวกับยาแก้ภูมิแพ้ หรือยาลดน้ำมูก) 

8. ถ้าผิวแตกเป็นร่องมีเลือดซิบๆ ทาครีมเฉยๆจะไม่พอให้ทาวาสลีน (petrolatum) ปิดทับรอยแตกไว้ เพื่อกักความชื้นไม่ให้ออกจากผิว

9. ห้ามแกะฉีกหนังที่แตกลอก อย่าเอากรรไกรตัดเล็บแซะหนัง เพราะเพิ่มโอกาสติดเชื้อ

10. ถ้าต้องการเช็คทำความสะอาดสิ่งของด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อควรสวมถุงมือยาง 

       สรุป การทาครีมบำรุงผิวหลังจากล้างมือทุกครั้งมีประโยชน์ต่อผิวของเรามากค่ะ เมื่อผิวแข็งแรง เชื้อโรคก็เข้ามาไม่ได้ง่ายๆ โอกาสเกิดการแพ้สารต่างๆก็ลดลง ตอนนี้ล้างมือกันวันละกี่รอบคะ แล้วผิวเริ่มแห้งกันบ้างมั้ย

เรียบเรียงโดย : kaijeaw.in.th ขอขอบคุณที่มา : Dr Yui คุยทุกเรื่องผิว